Gewürztraminer

Witte druivenrassen

Gewürztraminer

Rozengeur

Gewürztraminer met zijn verleidelijke rozengeur is een monument van de Duitse wijncultuur dat de eeuwen overleefd heeft. Waar hij moet worden gerooid, wordt hij weer nieuw aangeplant.


Geschiedenis

Een monumentale, al 400 jaar met Gewürztraminer beplante wijngaard in het dorp Rhodt in de Pfalz, is een indicatie dat de Gewürztraminer een van de oudste druiven is die ook vandaag nog worden geteeld. Sommige onderzoekers suggereren Griekenland als bakermat. Tramin in Zuid-Tirol is wat dat betreft omstreden, maar vast staat wel dat daar al in de 15e eeuw Traminer als miswijn aan de kloosters werd geleverd. Historische documenten vermelden de aanwezigheid van de druif in Duitsland in de 16e eeuw. Er werd toen aanbevolen het ras aan te planten. Verwijzingen naar nieuwe kweekvarianten van de Gewürztraminer uit de 18e eeuw tonen aan dat ook toen al met succes aan veredeling werd gedaan. Samen met Riesling en een productief ras werd Gewürztraminer aangeplant in de klassieke ‘gemischter Satz’. De onzekere opbrengst verhinderde echter al vroeg een ruime verspreiding.

Voor de volgens Europese verordening als Roter Traminer geklasseerde druif mogen in Duitsland de synoniemen Gewürztraminer en Roter Traminer gebruikt worden; voor het gebied Baden is bovendien de aanduiding Clevner toegelaten.

Betekenis

De Gewürztraminer, ook geteeld in de Elzas, Zuid-Tirol, Australië en Californië, kent in Duitsland een aanplant van ongeveer 830 hectare, minder dan 1% van het Duitse totaal. De afgelopen decennia is er enerzijds geen toename te bespeuren geweest, anderzijds wordt de druif wel overal herplant waar rooien nodig is. Zo staan er in de Pfalz ongeveer 350 hectare, in Baden (met als zwaartepunt de Kaiserstuhl) zo’n 160 en in Rheinhessen 140 hectare Gewürztraminer. In Sachsen hoort hij tot de regionale specialiteiten. Tot de zeldzame rariteiten zijn sektwijnen en tresterdistillaten van de Gewürztraminer te rekenen.


Teelt

Gewürztraminer heeft een heel dikke, licht rossige schil en kan een rijpheid bereiken die overeenkomt met een hoge Auslese. Door de neiging tot vroegtijdig vruchtverlies vallen de opbrengsten vaak laag en variabel uit. Het langjarig gemiddelde komt zelden boven de helft van het maximaal toegestane rendement per hectare uit. De geringe opbrengsten zijn een indicatie dat de Traminer een van de hoogwaardigste Duitse druiven is.

 

Vinificatie en smaak

Van de zeer aromatische en kruidige druif kunnen zowel normale als bijzonder verfijnde wijnen gemaakt worden. Afhankelijk van bodem en opbrengst zijn de wijnen eleganter of zwaarder, met soms behoorlijk wat alcohol. Wat ze delen is een relatief milde zuurgraad. Typische Gewürztraminers hebben stro- tot goudgele kleur en bescheiden tot weelderige geur die doet denken aan bloeiende rozen. Verder zijn aroma’s te vinden van acaciabloesem, viooltjes, honing, marsepein, kweepeergelei, bittere sinaasappel of maracuja. Edelzoete Auslesen zijn geschikt voor langdurige opleg.


In het glas

Zijn geurige neus en zijn kruidige fruitsmaak maken de Gewürztraminer tot een druif voor liefhebbers van aromatische wijnen. In droge of halfdroge versie past hij bij wildpaté, gevogelte met kruidige saus, slakken en pikante ragouts. Goed gerijpt en edelzoet vormt hij een mooi aperitief. Zoete Spätlesen en edelzoete Auslesen gaan prachtig samen met desserts waarin marsepein, chocolade of distillaten zijn verwerkt. Bijzonder gewaardeerd is de koppeling van Gewürztraminer en Munster of vette blauwschimmelkazen.