Gutedel

Witte druivenrassen

Gutedel

Specialiteit uit het zuiden van Baden

De bijzondere attractie van de wijnen berust op het neutrale karakter van de druif, dat het terroir telkens tot uitdrukking laat komen.


Geschiedenis

In 2000 vierde het Markgräflerland in het zuiden van Baden een heel bijzonder jubileum: de daar thuishorende Gutedel was toen (bij benadering) 5000 jaar uit! De vermoedelijke bakermat ervan was Palestina, terwijl de teelt ervan langs de Nijl rond 3000 voor Christus als zeker geldt. Grieken en Romeinen kregen hem waarschijnlijk door toedoen van de zeevarende Feniciërs. Begin 16e eeuw kam de Gutedel in Frankrijk terecht. Ten zuidwesten van Mâcon zou hij bij het dorp Chasselas zijn geteeld, een verklaring voor de in Franstalige wijngebieden gebruikte benaming Chasselas. In Duitsland werd Gutedel met zekerheid aan het begin van de 17e eeuw aangeplant, eerst in Württemberg en Franken, een eeuw later in Sachsen en ten zuiden van Freiburg in het huidige Markgräflerland. Grotere verspreiding kreeg hij door toedoen van markgraaf Friedrich von Baden, die in 1780 plantgoed invoerde uit Vevey, een bekende wijnbouwgemeente aan het Meer van Genève

Betekenis

Als smaakrijke tafeldruif wordt de Gutedel in witte en rode vorm wereldwijd geteeld. Voor de wijnproductie speelt hij een dominante rol in Franstalig Zwitserland, terwijl er ook in de Elzas nog wat van aangeplant staat. In Zuidoost-Europa geldt de Meisjesdruif als variant van de Gutedel. De teelt van Gutedel in Duitsland is bijna volledig geconcentreerd in het Markgräflerland tussen Freiburg en de Zwitserse grens. Hij beslaat daar 1100 van de in totaal 3000 hectare die het district telt. De specialiteit van Zuid-Baden is daar al decennia stabiel. Verder staat er nog 25 hectare in Saale-Unstrut.


Teelt

Gutedel neemt genoegen met locaties van gemiddelde kwaliteit, zolang hij maar beschut is tegen koude winden. Het best zijn diepe, niet al te droge bodems, maar de druif rijpt ook op vlakke verwerings- en kalkbodems. Hij is betrekkelijk gevoelig voor peronospora, de rode Brenner (spin), druivenwikkelaar en steelverlamming. Bij gemiddelde rijping en een doorsnee mostgewicht haalt de Gutedel op vruchtbare plaatsen een opbrengst van 100 hl/ha. Hogere kwaliteit is te bereiken door langer te wachten met plukken, te meer omdat de druiven niet erg gevoelig voor rotting zijn.

 

Vinificatie en smaak

De bijzondere aantrekkelijkheid van de wijnen is hun neutrale smaakkarakter. Daardoor komen terroir, bodem, microklimaat en ligging van de wijngaard onmiskenbaar in iedere wijn tot uiting. De meeste Gutedel wordt als lichte, sappige doordrinkwijn gevinifieerd. Wel komt er steeds meer droge Prädikatswein, die door malolactische gisting een heel milde smaak krijgt. Gutedel geldt als heel verteerbaar.


In het glas

De frisse wijnen voor alledag zijn jong op hun best, terwijl betere kwaliteiten een zeker rijpingspotentieel van een paar jaar hebben. Anders dan bij andere druiven kan de uitgesproken lage zuurgraad veel minder bijdragen aan de houdbaarheid ervan. Betere Gutedel is een passende begeleider van een lichte keuken, bijvoorbeeld van zeevis, of ook van milde kazen. Door zijn zachtheid laat Gutedel zich ook makkelijk drinken zonder eten.