Details

Nieuws

Het wijnjaar 2018 in Duitsland

13-12-2018

Hoe de pluk in de 13 Duitse wijnregio’s is verlopen verneem je in dit oogstbericht van het Duits Wijninstituut.


2018 bracht in heel Duitsland een kwalitatief hoogstaand jaar. Op dit moment hopen vele wijnproducenten in Rheinland-Pfalz nog op een succesvolle Eisweinoogst. Vorig jaar viel de pluk van deze edelzoete specialiteit nagenoeg geheel in het water. Op 532 ha hangen nu nog druiven te wachten op voldoende nachtvorst.

Ahr: (561 ha)
De regendagen in de zomer kon je in Ahr letterlijk op 1 hand tellen. Gelukkig brachten januari en februari nog rijkelijk neerslag (120 l/m²) waardoor de watervoorraad voldoende was aangevuld. In maart steeg de temperatuur, wat vanaf 25 mei tot een zeer vroege bloei van de wijnstokken heeft geleid. Pas op 23 september viel er noemenswaardige neerslag. Toch was de zomer niet zo warm als het vergelijkbare jaar 2003. De 40° Celsius werd niet bereikt. Met de aanhoudende droogte konden de druivenstokken beter overweg dan gedacht, enkel wat jonge aanplant moest worden geïrrigeerd. Het voordeel van het warme en droge weer was het zo goed als volledig uitblijven van ziektes zoals echte (oidium) en valse (peronospora) meeldauw. Ook de gevreesde Aziatische fruitvlieg, die het voornamelijk op blauwe rassen heeft gemunt, bracht geen schade. De producenten oogstten kerngezonde en eerder kleine druiven met een mostgewicht rond 94°Oechsle; ook 120° werd niet zelden bereikt. De stokken droegen veel druiven waardoor het rendement bij Spätburgunder bijvoorbeeld boven de verwachtingen rond 90 hl/ha lag. De pluk vond 3 weken vroeger dan gemiddeld plaats; midden augustus werden de eerste druiven geoogst en 15 oktober zat het erop. “De wijnstokken presteerden een suikeropbouw zoals nog nooit tevoren” voegt Reinhold Kurth van het lokale Wijnbouwverband eraan toe. De zuren lagen evenwel lager dan normaal. Het oogstvolume wordt op 55.000 hl geschat – in 2017 was dit maar 38.000 hl.

Baden: (15.834 ha)
Baden is het warmste wijnbouwgebied van Duitsland. Misschien waren de stokken daar beter aan de extreme weersomstandigheden van het afgelopen jaar aangepast. Want nog nooit volgde de bloei zo snel op de knopvorming -na slechts 30 dagen-, nl. op 25 mei en daarmee 14 dagen vroeger dan gewoonlijk. April was reeds de warmste aprilmaand sinds het begin van de metingen. Maar dat zou niet het enige record worden. De Siebenschläfertag op 27 juni (letterlijk: Zeven Slapersdag) maakte zijn reputatie helemaal waar en bracht een hitteperiode van 7 weken met temperaturen die met de 40° flirtten. De meeste stokken kwamen deze periode goed door en ze ontwikkelden vele gezonde druiven, die snel rijpten. Enkel jonge aanplant moest worden geïrrigeerd, omdat hun wortels nog niet diep genoeg verspreid zijn. Einde augustus startte de pluk en dit verliep rustig en zonder enige stress want van ziektes was er nauwelijks een spoor. Het geschatte oogstvolume van 1,55 mln. hl -met een gemiddelde van 90 tot 95 hl/ha- ligt ca. 30% boven het langjarig gemiddelde. Dat deze hoge rendementen gepaard gingen met een uitstekende kwaliteit is volgens het Badischer Weinbauverband “nog nooit voorgekomen”. De wijnen zijn omwille van het hoge suikergehalte in de druiven tegelijk fruitig, krachtig en gestructureerd wat resulteert in intensere wijnen dan 2017. De kers op de taart zou voor vele producenten het oogsten van druiven voor edelzoete specialiteiten zijn. Maar dat is op het verschijnen van deze tekst nog afwachten.

Franken: (6.139 ha)
Ook de producenten uit Franken waren getuige van een vroege bloei en een snelle rijping onder invloed van zeer warm en droog weer. De sporadische neerslag en onweders waren onvoldoende om de waterreserves in de bodem aan te vullen. In enkele steile wijngaarden warmde de bodem op tot 60° Celcius. “Druppelirrigatie voor jonge stokken, die nog enkele jaren nodig hebben om een diep wortelnetwerk te ontwikkelen, is intussen een standaard en zo afgestemd om de stokken niet teveel te verwennen”, laat producent Hans Wirsching uit Iphofen weten. Dat betekent veel werk, want kilometerslange leidingen moeten worden aangelegd. Tot 40 liter water krijgt de stok toegediend, verspreid over verschillende uren en dat uitermate doelgericht zonder verdampingsverlies.
Om de snelle rijping van de druiven, en de daarmee gepaarde snelle suikeropbouw, bij temperaturen van 38° tot 39° Celcius wat af te remmen, verwijderden de producenten vaak veel bladeren. Want zware en alcoholische wijnen, zoals uit het uitzonderlijke jaar 2003, zijn vandaag minder gevraagd. “Veel drinkplezier” beloven de producenten hun klanten: de wijnen zullen wat krachtiger zijn dan 2017, maar tegelijk ook finesserijk. Men leert duidelijk uit de klimaatsverandering. Met 523.000 hl zal er naar verwachting 20% meer geoogst zijn dan in 2017. Wat mooie tijden betekent voor de liefhebbers van Frankenwijn.

Hessische Bergstrasse: (469 ha)
Wat het weer betreft is de regio van Hessische Bergstrasse echt verwend. Want in Duitsland kleinste wijnbouwgebied verwacht men sowieso de lente vroeger dan elders. Men kan er daarom van uitgaan dat in het warme en droge jaar 2018 alles perfect is verlopen. Maar ook hier moesten de producenten opletten voor wijnen die te zwaar zouden worden. Het niet te hoge gemiddelde mostgewicht van 86° Oechsle bij de Bergstraßer Winzer in Heppenheim -de grootste producent uit de regio- is daarom veelbelovend en betekent voor het gebied een hoge kwaliteit. Niet zelden werden ook topmostgewichten van 100° Oechsle gemeten. De herfst verliep onder een ideaal oogstweer met droge, warme dagen en koele nachten. Van stress was geen sprake. Zonder ziektedruk ontwikkelden de druiven hun aroma’s, hoewel met een plukstart van 15 augustus nog nooit zo vroeg de druiven werden binnengehaald. Dat toont aan dat de aanhoudende droogte de meeste druivenstokken niet kon deren, dit dankzij een diep netwerk van wortels. Voor Reinhard Antes, de bestuurder van de Bergstraßer Winzer, is deze jaargang “waarschijnlijk de beste in 15 jaar”. Het geschat oogstvolume ligt in deze regio rond 42.000 hl, 45% meer dan vorig jaar.

Mittelrhein: (469 ha)
Van alle wijnbouwgebieden werd Mittelrhein in 2018 beloond met de grootste stijging in oogstvolume. Met de geschatte 46.000 hl ligt de oogst maar liefst 64% boven die van 2017 (28.000 hl). Geen wonder dat de producenten tevreden zijn, want de kelders waren zo goed als leeg. De droge zomer duurde van april tot september. De hoop op regen werd niet ingewilligd, maar gelukkig bleef ook hagelschade en stortregen uit. Zelfs de Rijn kampte met laag water. Droogtestress was er in een geïsoleerd geval bij jonge of vlakke aanplant. De vegetatieve voorsprong bedroeg tegen het einde van de rijpingsperiode bijna 3 weken. Door gerichte loofwerkzaamheden in de wijnbergen regelden de wijnbouwers een al te krachtige groei van de ranken. Het gevaar voor ziektes was er door de lage luchtvochtigheid zo goed als niet, wat de wijnbouwers duidelijk ontlastte. De druiven bereikten gemiddeld 88° Oechsle en 8 g/l zuren. Ook bij de rode wijnen werden mooie resultaten genoteerd. De oogst verliep zonder druk. “Zelfs de oudste wijnbouwers kunnen zich nauwelijks herinneren dat er bij dit volume zoveel gezonde druiven in perfecte kwaliteit werden geoogst”, meldt het Wijnbouwverband van Mittelrhein en voorspelt “spannende proeverijen met veel wijngenot”.

Mosel: (8.870 ha)
Wanneer druiven eruitzien zoals op een perfecte foto, dan laat dit uitstekende wijnen vermoeden. In 2018 was dit aan de Mosel het geval. Maar dat was niet alles: ook het geschatte volume van 1 mln. hl was verheugend, want in 2017 lag dit een derde lager. Tot het echter zover was, zaaide de droogte en hitte angst voor hagel en stortregen bij de producenten. Aan de Mittelmosel werd inderdaad regen en enkele onweders opgetekend, maar vooral de droogte was het gespreksonderwerp. Ook aan de Mosel was er een grote vegetatieve voorsprong tegenover het gemiddelde; de oogst startte reeds in augustus voor de vroegrijpe rassen, en midden september voor Riesling. Gezonde druiven, alsof het een schilderij was, gaven de wijnbouwers heel wat vreugde. De regen in september, die dankzij de koele nachten niet resulteerde in schimmels, verhoogde het sapvolume in de druiven wat tot een opmerkelijk oogstvolume heeft geleid. Met mostgewichten die -in het geval van Riesling rond 85° Oechsle- in Spätleseniveau lagen, zal 2018 in de Mosel wijnen geven die intens aromatisch zijn, gekoppeld aan een evenwichtige stuctuur, zachte zuren en een elegante, sappige fruitigheid. De bandbreedte in deze jaargang is groot: van beloftevolle basiswijnen voor Sekt tot grandioze Beeren- en Trockenbeerenauslese. Wijnproducent Matthias Lay uit Pünderich vat het zo samen: “In 2018 had onze lieve God het goed voor met de wijnbouwers aan de Mosel”.

Nahe: (4.225 ha)
In 2018 waren de druiven ook aan de Nahe vroeger rijp dan gewoonlijk. De oogst startte reeds einde augustus. Maar in het geval van de topwijnen wachtten enkele producenten met de pluk tot oktober, dit om de ideale fenolische rijpheid te bereiken. Dit was mogelijk door de zeer warme en droge zomer, gevolgd door het perfecte herfstweer – “een super zomer” laat wijnbouwpresident Thomas Höfer weten. Het uitblijven van schimmels, meeldauw of insectenschade liet ook het wachten op het ideale plukmoment toe. Ideaal gerijpte en gezonde druiven, vaak met mostgewichten van 100° Oechsle, was de beloning en de basis voor uitstekende wijnen. Ze tonen op mooie wijze de terroirdiversiteit van de Nahe aan. Met 440.000 hl most werd 40% meer volume dan het langjarige gemiddelde in de kelders gebracht. En dat was welkom, zeker na de weinig productieve jaren zoals 2016 en 2017. De conclusie van de Wijnbouwpresident luidt: “2018 is een extreem en uitzonderlijk jaar”. Uitzonderlijk dus, wat de wijnliefhebber zeker naar waarde zal schatten.

Pfalz: (23.652 ha)
“Wenn’s läuft, dann läuft’s”. Dat bekent zoveel als het vlot en stressloos verlopen van een situatie. En die spreuk is volledig van toepassing op het jaar 2018 in de Pfalz. Nauwelijks schade ondanks extreme zomerse hitte en droogte en bijna geen weercatastrofes. Dit ideale oogstweer werd bekroond met kerngezonde druiven in weelderig volume, met zelfs edelzoete pareltjes als kers op de taart. Beter kan haast niet. Geen wonder dat de vertegenwoordiger van het Wijnbouwverband de euforische woorden niet schuwt. “Uniek” of “bijna te mooi om waar te zijn”, oordeelden zelfs de experts. De warme periode met recordallures begon reeds in april, waardoor de bloei bij Riesling einde mei startte. In deze bloeimaand viel ook redelijk wat neerslag en de zuidelijke Pfalz werd helaas ook getroffen door hagel. De eigenlijke hitteperiode heerste in juli en augustus. De pluk voor de Federweißer (deels gegist sap, wat lokaal veel vraag kent), startte bij zomerse temperaturen begin augustus. De hoofdoogst werd 2 weken later ingeleid, zo vroeg als nooit tevoren. In september heerste ideaal, droog en rustig weer, waarvan vooral rode druiven konden profiteren om verder te rijpen. Dat geeft kleurintensieve, krachtige rode wijnen, en niet alleen bij Spätburgunder. De witte wijnen hebben een zachte zuurgraad, en de alcoholgraad is ondanks de uitbundige zonnige omstandigheden binnen de perken gebleven. De producenten verheugen zich met een geschat volume van 2,5 mln. hl, waarmee 2018 17% boven het langjarig gemiddelde ligt. “En dat is goed”, laat Wijnbouwpresident Reinhold Hörner weten, want na de kleine oogsten van vorige jaren “kunnen we de markt terug zonder beperking bedienen”.   

Rheingau: (3.191 ha)
Wanneer in Rheingau de gouden oktobermaand aanvatte, waren vele wijnbouwers al klaar met de pluk. Ze begonnen dit jaar 4 weken vroeger met oogsten. De reden daarvoor was de hete zomer, die niet de topwaarden van 2003 bereikte, maar wel de records van 1947, 1994 en 1976 overtrof. De droogte, die slechts incidenteel leidde tot problemen, verhinderde het uitbreken van ziektes zoals schimmels en ook de gevreesde Aziatische fruitvlieg bracht geen schade. “Het was eenvoudigweg te warm voor de insecten”, meent wijnbouwraadgever Berthold Fuchs. Jonge aanplant moest wel intensief worden geïrrigeerd. Want droogtestress vormde het grootste gevaar voor de wijnkwaliteit. Desondanks waren de ranken rijkelijk voorzien van druiven. Een groot oogstvolume bleef niet uit. Het volume wordt geschat op 285.000 hl, terwijl dit in 2017 210.000 hl was. Gelukkig houdt de kwaliteit gelijke tred met de kwantiteit, want die is uitstekend dankzij de zeer gezonde en perfect rijpe druiven die werden geoogst. “Een topjaar”, zegt wijnbouwraadgever Berthold Fuchs. Dat geldt overigens niet alleen voor Riesling, maar ook voor Spätburgunder die opvallend diep van kleur en krachtig zijn.

Rheinhessen: (26.617 ha)
Reeds op 6 augustus 90° Oechsle voor Federweißer bereiken: dat was de eerste keer in Duitslands grootste wijnbouwgebied. Een zeer vroege bloei, veroorzaakt door de warmste aprilmaand sinds het begin van de metingen, liet toen al een vroege oogst verwachten. De warme, droge en zonovergoten zomermaanden werkten als een versneller op de rijping.  Ook tijdens de oogst heerste gunstig en rustig weer waardoor druiven tot in oktober, deels zelfs tot in november, konden blijven hangen. Uiteraard vormde de droogte in verschillende wijngaarden een uitdaging voor de wijnbouwers. Vooral in de steilere wijngaard moest water worden aangevoerd. Uiteindelijk waren de producenten overwegend tevreden van de prestatie van de stokken. Het oogstvolume ligt bij 2,95 mln. hl, en daarmee 20% boven het langjarige gemiddelde. Een jaar zoals 2018 is vooral voor rode wijn ideaal, omdat de druiven vroeg verkleurden en daardoor lang aan de stok konden rijpen. Maar ook de witte wijnen uit Rheinhessen zijn gezegend met intense aroma’s die typisch zijn voor elk druivenras. Daaraan gekoppeld een zachte en fruitige zuurtegraad. De talrijke edelzoete specialiteiten mogen we niet vergeten te vermelden. De Rheinhessische Weinwirtscharftsrat (lokale wijnhandelskamer) vermoedt dat “deze onverwachte en uitzonderlijke jaargang nog lang bij de wijnbouwers zal nazinderen”. Naar het resultaat mogen de wijnliefhebbers al uitkijken.

Saale-Unstrut: (772 ha)
Enkele wijnbouwers aan de Saale en Unstrut hebben dit jaar zelfs 2 keer geoogst. Namelijk de Eisweindruiven van jaargang 2017 in de nacht van 5 op 6 februari en nadien vanaf augustus de eerste druiven van 2018. Zo vroeg begon in Duitslands noordelijkste gebied de pluk nog nooit. De reden is eenvoudig: de zomer startte eigenlijk al in april: “de lente in de wijngaarden werd overgeslagen”, vat het Wijnbouwverband van Saale-Unstrut samen. De hitte resulteerde in een explosieve ontwikkeling van de stokken met werkelijk een perfecte bloeiperiode einde mei, zo vroeg als laatst in 2007. Gelukkig viel er in mei ook wat regen, maar de droogte bleef een belangrijk thema waarmee de producenten vooral in de zomer moesten kampen. Bij het Wijnbouwverband is men ervan overtuigd dat dit thema “in de toekomst een belangrijke rol zal spelen”. Zonnebrand, droogtestress en te kleine druiven vormden de grootste uitdagingen voor de wijnkwaliteit, terwijl schimmels en insecten zo goed als wegbleven. Zo bleef het werk in de wijngaard enigszins binnen de perken. De hoofdoogst werd begin oktober afgesloten. Het verwachte volume van 46.000 hl ligt maar net boven dat van 2017 (44.000) en overige voorgaande jaren. Bij het Wijnbouwverband verwacht men volle, aromatische witte wijnen en krachtige rode wijnen.

Sachsen: (497 ha)
Zelfs in Sachsen was er begin oktober nog amper een druif in de wijngaarden te bespeuren, alleen enkele Traminer- en Rieslingpercelen wachtten nog op het juiste mostgewicht voor Auslese. De zomer was voor de wijnbouwers deels zeer arbeidsintensief omdat verschillende percelen moesten worden geïrrigeerd. Niet in het minst omdat Sachsen heel wat steile wijngaarden kent. Met een geschat gemiddelde van 56,5 hl/ha was de opbrengst de tweede grootste sinds 2000. Rond 22.500 hl most ligt er na de recente schattingen in de kelders, wat 7% boven het gemiddelde van afgelopen 10 jaar ligt. In vergelijking met de andere wijnbouwgebieden blijft wijn uit Sachsen met dit oogstvolume eerder een zeldzaamheid. Aangezien de druiven wegens de droogte in de herfst kleiner dan normaal uitvielen, was het sap daardoor wel geconcentreerder, wat tot navenante mostgewichten heeft geleid. En het principe “kwaliteit boven kwantiteit” is een regel in Sachsen. “We mogen wijnen met een uitgesproken fruitigheid verwachten. Deze jaargang zal men zich nog lang herinneren” hoort men in de wandelgangen van de wijnbouwers. Aan de klimaatsverandering hebben de producenten zich al aangepast en er werden voor de regio nieuwe rassen zoals Chardonnay en Sauvignon Blanc aangeplant. Maar niet alleen zij zullen het potentieel van het gebied aantonen.

Württemberg: (11.360 ha)
Hoge mostgewichten zijn voor een wijnbouwgebied zoals Württemberg met 70% rode aanplant geen probleem. Rode wijnen mogen graag ook iets krachtiger zijn. Alleen al daarom is het spannend uitkijken naar de wijnen van 2018 uit Württemberg.  Want uit de ongewoon vroeg en zonder enige stress geoogste druiven, vaak de 100° Oechsle overschrijdend, ontstaan intens aromatische en fruitige wijnen met een mooie structuur. Alleen de witte druiven moesten eerder snel worden geplukt. 80% van de wijnen liggen in Predikaatsniveau, met zelfs Trockenbeerenauslese van 250° Oechsle als bekroning. Droogteschade was er nauwelijks, want gelukkig regende het tijdens de warme zomer 2 keer op voldoende wijze. Helaas viel er ook hagel, vooral in het gebied van Ludwigsburg. Hermann Hohl, voorzitter van het Württembergischer Wijnbouwverband is “helemaal tevreden”. Het ideale oogstweer zorgde voor ontspannende omstandigheden. De jacht op “de laatste graad Oechsle bleef bij de producenten uit”. Met een geschat volume van 1,2 mln. hl ligt het volume op een verheugend hoger niveau dan vorig jaar. “De consument mag topkwaliteit aan interessante prijzen verwachten”, sluit het Wijnbouwverband af.


Terug Print

Weinlese