Details

Nieuws

Het wijnjaar 2019 in Duitsland

11-12-2019

Het jaar 2019 heeft in Duitsland zeer goede kwaliteiten opgeleverd. "De jonge witte wijnen van 2019 presenteren zich al zeer aromatisch, goed uitgebalanceerd met aangenaam frisse, fruitige zuren. De rode wijnen rijpen rustig in de kelder, zijn intens van kleur, zacht van structuur en tonen een groot potentieel", zegt het Duits Wijninstituut (DWI).


Net als in het voorgaande jaar werd 2019 gekenmerkt door hoge temperaturen en wijdverspreide droogte. Een situatie die in verschillende wijnbouwgebieden soms extreem was. In bijna alle regio's leidde het intense zonlicht in juli tot schade door zonnebrand aan de druiven. Anderzijds waren er nauwelijks problemen met ziekten of plagen, waardoor bijna overal zeer gezonde en zeer rijpe druiven konden worden geoogst. Als kers op de taart hadden veel producenten ook de kans om Beerenauslese en Trockenbeerenauslese te plukken.

Sommige wijnbouwers hopen nog steeds op een succesvolle Ijswijnoogst. 42 hectare wachten in Rijnland-Palts op het moment van publicatie van dit bericht nog op de ideale omstandigheden. Het risico op verlies van druiven voor deze nobele zoete specialiteit wordt in Duitsland echter steeds groter, omdat de klimaatverandering de vorstdagen, met de vereiste temperaturen van ten minste -7°C, steeds later in het seizoen verschuift.

Het oogstvolume van 2019 zal naar verwachting 8,4 miljoen hectoliter bedragen. Dat is vier procent minder dan het tienjarige gemiddelde, maar de regionale verschillen zijn aanzienlijk. De volgende verslagen laten zien hoe het oogstjaar 2019 in de 13 Duitse wijnbouwgebieden is verlopen.

Ahr: (563 ha)
Ook in de Ahr was 2019 een jaar met extreme gebeurtenissen. Vooral de zonnebrand als gevolg van de hittegolf van einde juli was problematisch. De ontbladering van de wijnstokken, die in normale omstandigheden bedoeld is om de druiven meer zonlicht en een betere ventilatie te geven, was dit jaar contraproductief. De beschadigde druiven droogden helemaal uit en moesten worden verwijderd voor de productie van rode wijn. Dat heeft geleid tot een verdubbeling van de hoeveelheid werk in dit wijnbouwgebied met vele steile wijngaarden. "Ik heb het in deze dimensie nog niet gezien", zegt wijnbouwer Hubert Pauly. Omdat de winter niet in staat was het watertekort van het voorgaande jaar aan te vullen hadden sommige wijnstokken ook te kampen met droogte. In de zomer was er in enkele wijngaarden ook hagelschade. Met 33.000 hectoliter was de oogst navenant klein: 15 procent minder dan het tienjarige gemiddelde. Dankzij de snelle ontwikkeling van zowel de wijnstok als rijping na de bloei, konden vanaf eind augustus gezonde druiven met optimale zuren worden geplukt. Het gemiddelde mostgewicht voor Spätburgunder lag bij een zeer goede 90 graden Oechsle. De kwaliteit van de most is veelbelovend; de wijnen zullen aangenaam fruitig en evenwichtig zijn. Wijnliefhebbers kunnen zich verheugen op wijnen met grote finesse en elegantie.

Baden: (15.828 ha)
De wijnbouwers uit Baden zijn zeer tevreden over de kwaliteit van 2019. Maar qua volume hebben de producenten deels zware verliezen moeten aanvaarden. Dit was onder andere te wijten aan de droogte en de zonnebrand. Ook enkele stormen en hagelbuien in de zomer hebben, vooral in Markgräflerland, tot verliezen geleid. De druivenoogst begon half september en eindigde op 15 oktober. Ook in Baden is er de trend vroeger te plukken, zodat het alcoholgehalte in wijn niet te hoog wordt. De druiven hadden het jaar goed doorstaan, hoewel het groeiseizoen tot augustus in Baden een van de tien warmste sinds 1901 was. De grote hitte in de zomer hield gelukkig niet zo lang aan zoals in 2018. Na de beneden gemiddelde hoeveelheid neerslag in de eerste helft van het jaar, hielp de intense regenval begin augustus om de druk op het tekort aan water te verlichten. De jonge wijnen smaken al heel typisch voor elk druivenras en bovendien fruitig. De alcoholwaarden liggen deels beduidend onder die van 2018, de zuurwaarden zijn matig. Dit is vooral gunstig voor de witte Burgunderrassen, die aangenaam fris en sappig zijn. Met een geschatte 1,2 miljoen hectoliter ligt het volume, ondanks regionale verliezen, bijna precies op het niveau van het tienjarig gemiddelde.

Franken: (6.130 ha)
In Franken werd met enige nervositeit uitgekeken naar de gevolgen van de extreem droge weersomstandigheden van het voorgaande jaar, en dit vooral voor de wijnstokken. Het beheer van de vegetatie in de wijngaarden was dan ook van meet af aan bedoeld om de waterreserves in de bodem op peil te houden. Na de vroege knopvorming leidden late vorst in mei, zonnebrand, hagel en droogtestress -ondanks irrigatie in de zomer- tot grote oogstverliezen. Het volume van 345.000 hectoliter ligt 22 procent onder het lange termijngemiddelde en zelfs 37 procent lager dan in 2018.  Daarmee hebben de wijnbouwers uit Franken dit jaar het grootste volumeverlies van alle 13 regio’s. Na een relatief snelle oogst van zeer gezonde en goed gerijpte druiven, die op 1 oktober grotendeels was afgerond, belooft de jaargang van uitstekende kwaliteit te zijn. De wijnen zijn geconcentreerd en karaktervol. Vooral het traditionele druivenras uit Franken, Silvaner, was goed bestand tegen de klimaatschommelingen. Hiervan worden uit 2019 bijzonder mooie wijnen verwacht. De  zonnebrandgevoelige Bacchus, die ongeveer 30 procent minder dan gemiddeld opbracht, was er slechter aan toe.

Hessische Bergstraße: (467 ha)
In de Hessische Bergstraße, waar de lente vroeg begint, zijn de wijnstokken dit jaar acht tot tien dagen eerder ontknopt dan normaal. Koele en regenachtige weersomstandigheden in mei vertraagden de verdere ontwikkeling van de wijnstokken, maar brachten ook de broodnodige neerslag met zich mee om de watervoorraden weer op peil te brengen. Na een zonnige zomer met recordtemperaturen heeft een regenachtige periode in de herfst de oogst vertraagd. De koele nachten hadden op de laatrijpe Riesling, die tot in oktober werd geoogst, een positief effect op de aromavorming.
Het oogstresultaat ligt voor het gebied bij 34.000 hectoliter, en dat is 14 procent hoger dan het tienjarige gemiddelde. Sommige rassen en producenten hebben echter duidelijke verliezen geleden, tot wel 30 procent. De mostgewichten lagen voor Müller-Thurgau bij ongeveer 80 graden Oechsle, in de later geoogste rassen vaak op Spätleseniveau. Licht, aromatisch en elegant beloven de 2019 wijnen uit de Hessische Bergstraße te zijn, en vormen daarmee een plezier voor de smaakpapillen van vele liefhebbers.

Mittelrhein: (470 ha)
Aan de Mittelrhein was de droogte ook duidelijk zichtbaar aan de lage waterstand van de Rijn. Afgezien van de droogte was het weer gelukkig grotendeels onproblematisch. Terwijl de winter over het algemeen nog iets te warm was, werkte de koele maand mei tijdelijk als een rem op de vegetatie. Maar nadien verliep de groei snel. Juni was de warmste maand van de zomer, maar bracht te weinig neerslag. De situatie verslechterde in juli, waar naast enkele koele dagen ook recordtemperaturen werden opgemeten. In augustus viel er intens regen, maar in de steile hellingen liep het water snel weg.  Vooral jonge aanplant van wijnstokken in deze steile wijngaarden hadden te lijden onder de droogte. De druiven werden in vergelijking met 2018 iets later geoogst. Met 90 graden Oechsle hadden de gezonde druiven een optimale rijpheid met levendig, fruitige zuren. De oogst van 33.000 hectoliter lag 13 procent lager dan het jaar ervoor, maar 17 procent meer dan het gemiddelde van de afgelopen tien jaar. De wijnen zijn omwille van de hoge mostgewichten en zuren vol en aangenaam fris van smaak.

Mosel: (8.798 ha)
Aan de Mosel spreekt men met een opbrengst van 695.000 hectoliter over een kleine oogst en “nijdige herfst". Hoewel het oogstvolume over het gehele gebied acht procent lager lag dan het tienjarige gemiddelde, zijn er relatief sterke schommelingen binnen de regio. Vooral het weer was voor wijnbouwers telkens een uitdaging: vorst in het voorjaar, extreme droogte en grote hitte met het risico van zonnebrand en hagel in de zomer of regen in de herfst. "Een veeleisend jaar met veel weercapriolen", vat men bij het regionale Wijnbouwersverband samen. Een pluspunt is de zeer goede kwaliteit van de druiven die zijn geoogst. De hete zomer zorgde voor een hoge rijpheid met een mostgewicht van ongeveer 90 graden Oechsle en ideale zuurwaarden. De oogst was midden oktober grotendeels voltooid. De regen maakte dat Riesling vaak snel moest worden geoogst. Gelukkig hielpen technische innovaties voor extra slagkracht, zoals oogstmachines speciaal ontwikkeld voor steile wijngaarden. In talrijke Rieslingwijngaarden ontwikkelde de zo begeerde edelrot (Botrytis Cinerea). Met mostgewichten van meer dan 230 graden Oechsle kunnen we ons verheugen op prachtige edelzoete specialiteiten. De producenten spreken over 2019 als een jaargang met een groot potentieel en over wijnen met een aromatisch spel tussen fruit en zuren.

Nahe: (4.237 ha)
Net als in alle andere regio’s waren de droogte en de hogere gemiddelde temperatuur ook een kopzorg voor de wijnbouwers aan de Nahe. Hagelschade in augustus leidde sporadisch tot problemen. Regenval in het voorjaar, vooral in de koele maand mei, was welkom. Er was wat vorst rond de Ijsheiligen, maar schade bleef grotendeels uit. Net als elders bracht de zomer ook hier recordtemperaturen. Zo heeft men in juli in Bad Kreuznach het hoogste daggemiddelde ooit van meer dan 29°C gemeten. Het wisselvallige en regenachtige oogstweer was eerder ongewenst, waardoor de oogst in oktober werd versneld om het risico van rotting tegen te gaan. Toch was er geen overdreven tijdsdruk. De druiven konden door het koele septemberweer langzaam rijpen, waardoor de mostgewichten goed ontwikkelden maar niet te hoog stegen. Riesling had bijna overal de rijpheid van Prädikatswein. Met 305.000 hectoliter ligt de oogst slechts drie procent onder het tienjarig gemiddelde. Consumenten kunnen zich verheugen op spannende en levendige Nahe-wijnen die iets lichter en frisser zullen zijn dan vorig jaar.

Pfalz: (23.554 ha)
Na de knopvorming op 18 april en bloei op 12 juni, wat precies overeenkomt met de langjarige gemiddelden, hadden de wijnstokken in de Pfalz te kampen met droogte in juli en augustus. Er viel 50 tot 60 procent minder neerslag dan in normale jaren. Navenant klein bleven de druiven, die dan ook nog gedeeltelijk beschadigd werden door zonnebrand omwille van de extreme hitte tot zelfs 38°C in juli. Afgezien van een tornado, die ervoor zorgde dat hele rijen wijnstokken in de noordelijke Pfalz vernietigd werden, bleef de regio verder gelukkig gespaard van vorst- of hagelschade. Het oogstvolume van 2,15 miljoen hectoliter ligt dus slechts net onder het tienjarig gemiddelde, hoewel er zeker grotere schommelingen zijn tussen de domeinen. De druivenoogst was begin oktober al grotendeels afgerond, net voor de aanhoudende regenperiode. Met de kwaliteit van de geoogste druiven zijn de producenten zeer tevreden. De eerste jonge wijnen tonen een fruitige stijl, eerder licht en met een duidelijk uitgesproken typisch aroma van de druivenrassen. Vooral de witte Burgunderrassen hebben geprofiteerd van de jaargang. De rode wijnen zijn intensief van kleur en overtuigen met rijpe tannines, wat onder andere toegeschreven kan worden aan de kleinere druiven.

Rheingau: (3.211 ha)
Na 2018 met aanhoudende hitte en droogte en een winter met weinig neerslag, begonnen de wijnstokken in de Rheingau aan het nieuwe vegetatiejaar met een watertekort, dat opnieuw gedomineerd werd door droogte. Hoewel de ongewoon koele maand mei een vertraging in de ontwikkeling met zich meebracht heeft juli, met zijn hoge temperaturen, de situatie opnieuw op de spits gedreven. Op 25 juli werd in Hochheim am Main de recordwaarde van 41,3°C gemeten. In veel wijngaarden hadden de druiven last van zonnebrand. Aan het begin van de herfst waren de beschadigde druiven echter volledig opgedroogd en hadden ze dus geen negatieve invloed op de kwaliteit van het oogstmateriaal. De pluk van Riesling begon op 23 september, wat veel eerder is dan gebruikelijk en dit omwille van de snelle ontwikkeling van de rijpheid. De oogst verliep over het algemeen snel, omdat de druiven hun optimale aroma en fenolische rijpheid al hadden bereikt. De opbrengst van 205.000 hectoliter ligt twee procent onder het tienjarige gemiddelde, waarbij vooral voor Riesling grotere dalingen te noteren zijn. In de kelders van Rheingau rijpen momenteel wijnen die rijk zijn aan aroma's, en uitgebalanceerd met een mooie zuurstructuur. Inclusief edelzoete Beerenauslese en Trockenbeerenauslesen, die aan het einde van de oogst nog kon worden binnengehaald.

Rheinhessen: (26.758 ha)
In het grootste wijnbouwgebied van Duitsland maakt 2019 deel uit van een keten van te warme jaren. Een week eerder dan normaal ontknopten de wijnstokken. Een koele mei vertraagde echter de verdere ontwikkeling aanzienlijk. De zeer warme juli versnelde de groei weer en werden, net als in andere regio's, talrijke druiven door zonnebrand beschadigd. Daarnaast was er nauwelijks een probleem met ziekten of plagen. De neerslagverdeling was ongelijk in de regio. Zo lag de hoeveelheid in Wonnegau hoger dan in de heuvels rond Alzey. Dat had gevolgen voor de ontwikkeling van de druiven. Het grootste gedeelte van de oogst werd grotendeels op slechts drie weken afgerond en duurde sporadisch tot begin oktober. Met meestal ideaal nazomerweer hebben gezonde en rijpe druiven de basis gelegd voor goede wijnkwaliteiten. Met 2,4 miljoen hectoliter lag het resultaat slechts drie procent onder het gemiddelde over de jaren 2009 tot 2018. In Rheinhessen worden evenwichtige en frisse wijnen verwacht. Dankzij de koele nachten in september zijn de aroma- en zuurgraadstructuur zeer goed ontwikkeld: een jaargang die plezier brengt, zoals een wijnbouwer enthousiast meldt.

Saale-Unstrut: (786 ha)
In Saale-Unstrut, het noordelijkste wijnbouwgebied van Duitsland waar de wijnstokken op de 51ste breedtegraad groeien, was er voor het tweede jaar op rij bijzonder geringe regenval. Na de warmste juni sinds het begin van de waarnemingen en een jaar dat over het algemeen te droog was, vertoonden de jonge wijngaarden en wijngaarden op steile hellingen in augustus duidelijke symptomen van droogtestress. De ontbrekende regen kwam uiteindelijk op een nogal ongewenst moment begin september. De opbrengsten waren overeenkomstig laag, met name voor Silvaner of Müller-Thurgau, waar in sommige gevallen slechts de helft van de gebruikelijke hoeveelheid kon worden geoogst. Het totale resultaat is 35.000 hectoliter, wat overeenkomt met een daling van 19 procent ten opzichte van het gemiddelde over de jaren 2009 tot 2018. De producenten van Saale en Unstrut werden hiervoor gecompenseerd met uitstekende kwaliteiten. De mostgewichten overschreden sporadisch 100 graden Oechsle. Er zullen aromatische, evenwichtige wijnen met een gematigd alcoholgehalte en een goede zuurgraad zijn. Om de droogte te bestrijden overwegen sommige producenten toekomstig irrigatiesystemen in hun wijngaarden te installeren.

Sachsen: (501 ha)
Het sterk continentale karakter van het klimaat bleek dit jaar een voordeel te zijn voor Sachsen. Zo was het niet zo extreem droog als in 2018. In het gebied rond Meissen is er echter enige hagelschade geweest, met wat verliezen tot gevolg. Volgens een wijnbouwer werden "perfecte, aromatische druiven" geplukt in de oogstperiode die liep tot midden oktober. Het mostgewicht lag daarbij rond 90 graden Oechsle. Riesling moest worden geselecteerd om beschimmelde of gedroogde druiven te verwijderen. De wijnen van Sachsen zullen aangenaam licht en fijn zijn en dus in lijn met de wens van de consument. Ook goede edelzoete specialiteiten zoals Trockenbeerenauslesen zullen beschikbaar zijn. Wat de kwaliteit betreft bevinden de wijnen zich volgens het regionale Wijnbouwersverband minimaal op het niveau van 2018, waarbij de omstandigheden in 2019 nog beter waren.
Sachsen vormt de grote uitzondering in 2019. Het is de enige regio met een oogstvolume van 27.000 hectoliter dat zowel ten opzichte van het jaar ervoor (+6 procent) als het tienjarige gemiddelde (+30 procent) een stijging laat zien.

Württemberg: (11.461 ha)
Voor wijnproducenten is de klimaatverandering niet echt nieuw. Zo waren er eerder ook al hittejaargangen. Sommigen meenden dat het wisselende weer niet alleen te wijten was aan de klimaatverandering. In 2019 kwam het allemaal samen: vorst in het voorjaar, hagel en extreme hitte in de zomer. Bij temperaturen van meer dan 40 graden hadden vooral Trollinger en Riesling te lijden aan zonnebrand. De ontwikkeling begon laat na een relatief koele maand mei, maar kwam later weer op gang. Door het warme en vochtige weer moest er snel worden geoogst. De oogst duurde nauwelijks meer dan drie weken. Gezonde, aromatische druiven met goede, maar niet te hoge mostgewichten en een goede zuurgraad werden geplukt. "Consumenten kunnen zich verheugen op prima wijnkwaliteiten", beloofde de Voorzitter van de Württembergse Wijnbouwersvereniging. Bijzonder goed is het resultaat voor rode rassen zoals Cabernet Sauvignon en Merlot. Levendig qua zuren, licht en niet te hoog in alcohol, zo zullen de 2019 wijnen uit Württemberg eruit zien. De ene of andere edelzoete specialiteit, zelfs ijswijn, kan daar deel van uitmaken. Oechslewaarden van 167 en 168 graden werden bijvoorbeeld bereikt voor Beerenauslese in het Remstal. Qua volume hadden de producenten te maken met een verlies van 18 procent ten opzichte van het voorgaande jaar en 7 procent ten opzichte van het langjarig gemiddelde. De oogst bedroeg 950.000 hectoliter.


Terug Print